Yüzlerce ABD'li diplomatı etkileyen gizemli hastalık olan Havana Sendromuna neden olan nedir?

Yüzlerce ABD'li diplomatı etkileyen gizemli hastalık olan Havana Sendromuna neden olan nedir?

Yüzelerce ABD’li diplomatı etkileyen gizemli hastalığa ne sebep olmuş olabilir? Analistçiler gürültülü böceklerden sonik silahlara kadar her şeyi suçladılar, ancak durum doğası gereği psikolojik olabilir. Sahi öyle mi acaba? Gelin birlikte bakalım.

Aralık 2021’de, daha önce Çin’de Guangzhou’da görev yapan eski bir FBI ajanı, ABD hükümetine karşı yasal işlem başlattı. Ajan, birkaç yıl önce Guangzhou’da kendisinin ve ailesinin ani baş ağrıları, baş dönmesi, burun kanaması, hafıza kaybı ve mide bulantısı yaşamaya başladığında ABD Dışişleri Bakanlığı’nın durumu yeterince ciddiye almadığını iddia etti.

İlk vakanın 2021’da tespit edildiği bir efsaneye göre Küba’daki ABD Büyükelçiliğinde görevli düzinelerce ABD ajanı ve personelinde, çoğu vakada ürkütücü veya kulak tırmalayıcı ses ve genellikle nöropsikiyatrik nedenlerle çıkan atipik yüz ağrısı gibi benzer nörolojik semptomun tanımlanmaya başlaması yaşanan son gelişmeydi.

Kime sorduğunuza bağlı olarak ortaya çıkan semptomların ne anlama geldiği değişecektir. Kimi uzmanlara göre şimdiye kadar yalnızca Küba ve Çin’de değil, aynı zamanda Almanya, Avusturya, Rusya ve Sırbistan’da bulunan 200’den fazla ABD personelini etkilediği bildirilen olay, Ruslar tarafından geliştirilen kötü niyetli bir sonik veya mikrodalga tabanlı silahtan kaynaklanmış olabilir. Ama dikkate alınması gereken diğer varsayım ise bu durumu kitlesel psikonojik hastalığın klasik bir örneği olduğu yönündedir. Çeşitli sebeplere dayandırılan bu durum; ‘Havana Sendromu’ olarak adlandırmaktadır.

Ruslar, beyni hedef alabilecek bir akustik silaha sahip olduklarını veya kullandıklarını inkar ediyorlar. Bununla birlikte, 2020’de ABD Ulusal Bilim, Mühendislik ve Tıp Akademileri, ABD çalışanları tarafından tanımlanan ‘ayırt edici ve akut işaret, semptom ve gözlemlerin birçoğunun’ ‘etkileriyle tutarlı’ , ‘yönlendirilmiş, darbeli radyo frekansı enerjisi’ olduğu sonucuna vardıkları ayrıntılı bir bilimsel rapor yayınlandı. Ve Kasım 2021’de FBI nihayet medyaya, çalışanlarına ‘Anormal Sağlık Olayları’ dediği şey hakkında resmi bir uyarıda bulundu

Yine de, silah temelli teori hakkında şüpheci olmak için nedenler var. Güvenlik uzmanları, Batı’nın haberi olmadan Rusya’nın henüz tanımlanamayan bazı teknolojiler geliştirmesinin olası olmadığı yorumunu yaptı. Nörolojik uzmanlar, bir sonik cihazın seçici olarak beyni hedef almasının mantıksız olduğuna dikkat çekti.

Bu arada, Küba’da duyulan(ve semptomlardan sorumlu tutulan) yoğun seslerin alındığını bildiren kayıtların, California Üniversitesi, Berkeley’deki araştırmacılar tarafından büyük olasılıkla bir İndies Kısa Kuyruklu Karayip kriketinin çiftleşme çağrısı olduğu tespit edildi. Ve 2018’de, Pennsylvania Üniversitesi’ndeki bir grup araştırmacı, nörolojik semptomlar yaşayan 21 eski Küba merkezli personel üzerinde yaptıkları beyin taramalarının sonuçlarının önemli bir anormallik göstermediğini bildirdi. 

Fiziksel semptomlar, virüs gibi tanımlanabilir herhangi bir fiziksel nedenin yokluğunda yaşandığında ve özellikle semptomlar bulaşıcılık belirtileri gösterdiğinde, önce bir kişide ortaya çıkıyor ve daha sonra yakın temasta oldukları diğerlerinde ortaya çıkıyor ve daha sonra onların da yakın temasta oldukları diğerlerinde ortaya çıkıyorsa, o zaman bir makul açıklama kitlesel psikonejik hastalıktır. Bu, hastalığın nihai nedeninin insanların inançları olduğu anlamına gelir; bu inançlar daha sonra diğerlerini ‘enfekte eder’ ve potansiyel olarak kitlesel bir salgına yol açar. Bazı uzmanlar tartışmalı bir şekilde bunun Havana Sendromunun en olası nedeni olduğunu savunuyorlar.

Bir kitlesel psikonojik hastalığın, ‘psikojenik hastalık’ olarak tanımlanabilmesi için birkaç temel bileşene sahip olması gerekir. Birincisi, yakın temas halinde olan bir grup insanda bir dizi benzer sağlık belirtisinin ortaya çıkmasıdır. İkinci bileşen, genellikle yoğun stres veya kaygı bağlamında ortaya çıkmasıdır. Ve son olarak, psikojenik olduğunu doğrulanması için virüs, bakteri, zehir veya son teknoloji sonik silahlar gibi bilinen herhangi bir devam eden organik nedenin olmaması gerekir.

Kayda değer bir şey, psikojenik bir salgını başlatan kişinin fiziksel bir hastalığı olabilir ancak kitlesel psikolojik hastalık kriterlerine uyması için, daha sonra etkilenenlerin fiziksel nedene değil, sadece semptomların fikrine maruz kalmış olmaları gerekir.

Bu fenomenin merkezinde, ‘plasebo etkisinin’  kardeşi olan ‘zararlı etkiye inanç’ olarak adlandırabileceğimiz ‘nocebo etkisi’ vardır. Bu durumda, bir şeyin sadece zararlı olduğuna dair inanç, tıpkı bir plasebo hapı hakkındaki olumlu inançlar gibi, gerçek nahoş semptomlara neden olabilir. Gerçek tıbbi faydalar sağlayabilir. Bu ‘gerçek’ kelimesi önemlidir. Bir sendromun nedenlerinin psikolojik olması, acının ve semptomlarının gerçek olmadığı anlamına gelmez.

Tıp literatüründe sayısız doğrulanmış kitlesel psikojenik hastalık vakası vardır. İşte bu enteresan vakalardan sadece biri şöyle: Okulda olduğunuzu ve aniden artan sayıda sınıf arkadaşınızın garip bir korku hissettiklerini ve yoğun mide bulantısı ile aşağı indiklerini hayal edin. Korkular büyüdükçe siz de midenizde rahatsızlık hissetmeye başlarsınız ve farkına varmadan siz de hasta olursunuz.

Bunların hepsinin psikolojik olduğuna ve bir çeşit kimyasal sızıntı veya gaz sızıntısı olmadığına inanmak zor. Yine de 2006’da bir Güney Yorkshire Okulu’nda 30’dan fazla öğrenci ve öğretim görevlisi aniden hastalandığında tam olarak olan buydu. Hiçbir sızıntı bulunmadı ve bu öğrenciler hastaneye kaldırıldı. Hepsi birkaç saat içinde taburcu edildi.

Havana Sendromunun bir toplu psikojenik hastalık örneği olup olmadığını kesin olarak bilmek şu anda mümkün değil, ancak bulgular kriterlerin bazılarına veya tümüne uyuyor. Etkilenen ajanların çoğu stresli, tehlikeli ortamlarda çalışmaktadır. Birbirleriyle yakın temas halindeydiler. Semptomların fikrine ve kendilerinin de etkilenebileceği korkusuna maruz kaldılar. Görünürde herhangi bir fiziksel açıklamanın yokluğunda ve sonik silahın bu noktada tamamen teorik ve kanıtlanmamış olmasıyla, psikolojik bir neden akla yatkın görünüyor. Ne dersiniz?

Kaynak:

https://www.sciencefocus.com/news/what-is-causing-havana-syndrome-the-mysterious-illness-that-has-struck-hundreds-of-us-diplomats/?utm_source=Adestra&utm_medium=Email&utm_content=FOC2&utm_campaign=Tue%2014%20Dec%202021_1384149_Focus_Newsletters_18540949

Not: Yazım 11.02.2022 tarihinde https://www.bilgiustam.com/yuzlerce-abdli-diplomati-etkileyen-gizemli-hastalik-olan-havana-sendromuna-neden-olan-nedir/ da yayına alınmıştır.