Beyne aşırı yüklenmenin sonucu ortaya çıkan Dikkat Eksikliği Özelliği yani DEÖ, artık tüm kuruluşlarda salgın haline gelmiştir. Ana belirtileri dikkat dağınıklığı, içsel taşkınlık ve sabırsızlıktır. DEÖ sahibi kişiler organize olmakta, önceliklerini belirlemekte ve zamanını yönetmekte zorluk çekerler.
DEÖ, DEHB olarak bilinen yani dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile benzerlik göstermektedir. Fakat DEHB, genetik yönü olan ve çevresel ve fiziki faktörlerin tabiri caizse ateşi körüklediği bir psikiyatrik rahatsızlıktır. DEÖ ise günümüzün koşullarında modern çağın bir sorunu olarak ortaya çıkan ve çoğumuzu olumsuz etkileyen bir olgudur.
Peki DEÖ’yle nasıl baş edebiliriz? Hallowell, kitap bölümünde konuya ilişkin birtakım önerilere yer vermiş. Buna göre, DEÖ ile mücadelede en önemli adım olumlu duygular geliştirmek. Hatta bölümde şöyle bir benzetme yapmış: Önemli olan süper turbo şarjlı akıllı bir telefon almak ve onu yapılacak işler listesiyle doldurmak değil, beynin en üst kapasitede çalışabileceği bir ortamı yaratmaktır. Bu da korkudan arınmış olumlu bir duygusal atmosfer oluşturmakla mümkün olacaktır. Bağlantıları güçlendirmek ve korkuyu azaltmak beyin gücünü geliştirecektir. Örneğin her dört ila altı saatte bir “insani bir an” geçirmemiz yani size iyi gelen bir insanla iletişim kurmanız beyninize ihtiyacınız olacak şeyi verecektir.
İkinci madde beynimize özen göstermektir. Bu noktada uyku, iyi beslenme ve spor önemlidir. Herkesin bir biyolojik saati vardır ve dolayısıyla uyku ihtiyacı farklıdır. Yeterli uykuyu almanın ölçütü çalar saatsiz uyanabilmektir. Ara ara çalışma ortamından uzaklaşmak da DEÖ’nün belirtilerini uzaklaştırmak için iyi gelecektir.
Üçüncü madde DEÖ için organize olmaktır. Güne planlı başlamak, e-posta ve sosyal medyaya ayrı bir zaman ayırmak, dağılmamak için güzel bir yoldur. Ayrıca kendimizi evrak seline maruz bırakmamalıyız. Bunun için SBEA kuralını uygulamak en iyisi: “Sadece Bir Kez Ele Al”. Bunun yanı sıra en önemli işi, en iyi performans gösterdiğimiz zaman diliminde yapmak da verimliliğimizi arttıracaktır.
Üçüncü madde frontal lobları korumaktır. Anı yaşayabilmek, enerjimizi şimdiye verebilmek için alt beynin kontrolü ele geçirmesini önlemeliyiz. Bunun için de sindire sindire, farkındalıkla yavaş hareket etmeliyiz.
Bunaldığımızda küçük molalar vermek, bulmaca çözmek, merdiven inip çıkarak etrafta küçük bir gezinti yapmak iyi gelecektir.
Peki kuruluşlar DEÖ’ye karşı ne yapmalı? İnsanların yardım istemesine izin vererek ve stres belirtilerine karşı tetikte olarak, daha üretken, dengeli ve akıllı iş ortamları geliştirme yolunda ilerlemelidirler.
Kaynakça:
İnan M. (Çeviren), Kendinizi Yönetmek, Harvard Business Review: 10 Must Reads, Optimist Yayınları, İstanbul, 2020
