OFRENDA

Clarissa P.Estes’in Kutlarla Koşan Kadınlar:Vahşi Kadın Arketipine Dair Mit ve Öyküler adlı kitabında öykülerden birinde ilginç bir kelimeye rastladım: Ofrenda

Nedir Ofrenda?

İngilizceden çevrilmiştir-An ofrenda, yıllık ve geleneksel olarak Meksika Día de Muertos kutlamaları sırasında ritüel bir sergiye yerleştirilen nesnelerin bulunduğu bir ev sunağıdır. Oldukça büyük ve ayrıntılı olabilen bir gündem, genellikle ölmüş olan ve onları sunak ortamında karşılaması amaçlanan bir kişi için oluşturulur.

Kitapta şöyle diyor: Kimi kadınlar nesneleri, yazıları, elbiseleri, oyuncakları, kimileri olayların hatıralarını ve çocukluktan kalan canlandırılacak başka simgeleri seçerler. Ofrenda’yı kendi yöntemlerince düzenler, öyküyü onunla birlikte ya da onsuz anlatır, sonra da istedikleri bir süre boyunca bir kenara bırakırlar. Bu, onların geçmişte karşılaştıkları güçlüklerin, cesaretlerinin ve zorlukları yenmiş olmanın kanıtıdır. Burda yazar dipnot düşmüş: Jungcu bir sosyal hizmet alanında çalışan ve sanatçı olan Houstonlu Carolina Delgado, bireyin pisişik durumunu açıklamak için projektif bir araç olarak kum tepesi gibi ofrenda'lar kullanır.

Ve yazar şöyle devam ediyor: Geçmişe bu şekilde bakarak birkaç şey başarılmış olur: İnsanın yaşamış olduklarını, bunlardan ortaya çıkardıklarını, takdir edilmeyi hak eden edimlerini belli bir plana göre düzenleyerek geçmiş zamanların sevecen temsilini, perspektifini kazandırır. Kişiyi özgürleştiren, bir şey olmak değil, o şeyi takdir etmektir.

Zamanın ötesinde hayatta kalan bir çocuk olmak, yaralı arketipiyle çok fazla özdeşleşmeye yol açabilir. Yarayı kavramak ve yine de onu anılaştırmak, serpilmenin ortaya çıkmasına izin verir. Serpilme bu dünyada bizim için amaçlanan şeydir. Salt hayatta kalmak değil, serpilip gelişmek de kadınlar olarak bizim doğuştan gelen hakkımızdır.

Yazar ofrenda ritüeliyle kadının psikolojik ve psişik gelişimini ilişkilendirmiş. Ofrenda kelimesinin psikolojik bir kavram olarak kökenini de açıklamış.

Analizden genel olarak yapacağımız çıkarım ise kadınlar açısından içimizdeki gizil gücü ne pahasına olursa olsun ortaya çıkarmak. Tüm baskıların ve yaralamaların üstesinden gelerek dişil enerjiyle barışmak ve enerjimizi hayatta bize rehberlik edecek, bizi koruyacak içsel bir güce dönüştürmek.

Bu arada yazar analizini “çirkin ördek yavrusu” öyküsü üzerinden bağlayarak yapıyor.

Ve şu vurgusu gerçekten çok güzel: Yüzyıllar boyunca kanıtlanmıştır ki, farklı olmak toplumun kıyısında durmak demektir; özgün bir katkı, kültürüne yararlı ve şaşırtıcı bir katkı yapmayı neredeyse garantilemek demektir.

Kaynaklar:

Estes P., Clarissa, Kutlarla Koşan Kadınlar: Vahşi Kadın Arketipine Dair Mit ve Öyküler, Ayrıntı Yayınları, 2020, sf: 220-221

https://en.wikipedia.org/wiki/Ofrenda